Met een zwart met rood gestippeld kruis op zijn gele rug is het niet zo’n groot raadsel waar de katholieke kikker zijn naam aan te danken heeft. Deze spring-in-de-woestijn beschermt zichzelf met een bijzondere, alles-in-éénlijm en vangt hier tegelijk voedsel mee. Handig!
De secondelijm van de katholieke kikker
Je kunt hem vinden in de Australische woestijnen. Vaak valt er maandenlang geen regen, soms zelfs jaren. Daardoor is het een grote uitdaging voor de katholieke kikker om voldoende voedsel te vinden, zoals kevers, muggen(larven) en mieren. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor hem. Bij het zien van zo’n sappige kikker loopt bij slangen en vogels het water dan ook snel in de bek. Voor de kikker is het dus oppassen geblazen om niet zelf als lekker maaltje te eindigen. Hij wapent zich hiertegen door – zodra een dier hem aanraakt – vanuit zijn huid een melkachtig goedje uit te scheiden. Dit bedekt zijn hele lijf en werkt als secondelijm die zelfs de mond van zijn aanvaller kan dichtkitten – en hem een stuk minder aantrekkelijk maakt als prooi.
De lijm heeft nog meer voordelen. Als mieren de kikker aanraken, blijven zij aan hem plakken. Zodra de kikker vervelt, eet hij zijn met-lijm-en-mieren-bedekte jasje in zijn geheel op. De lijm beschermt hem dus niet alleen tegen roofdieren, maar helpt hem ook om een deel van zijn voedsel bij elkaar te sprokkelen, zonder dat hij daar veel voor hoeft te doen. Door het opeten van zijn huid recyclet hij bovendien kostbare bouwstoffen die hij nodig heeft om bijvoorbeeld nieuwe huid en botten te maken.
Uitvinder van de alles-in-één-lijm
De kikker kan ons leren hoe we milieuvriendelijke lijm kunnen maken. Door het kleverige goedje te onderzoeken ontdekten Australische wetenschappers de ene na de andere bijzondere eigenschap. De lijm hardt snel uit, bevat geen giftige stoffen, werkt ook in een waterige omgeving én blijft flexibel. De (seconden)lijm die je thuis misschien hebt liggen, heeft al die voordelen zeer waarschijnlijk niet. Veel van de huidige lijmen bevatten giftige stoffen, of zijn niet bestand tegen water. Het kleverige goedje van deze kikker is ook nog eens vijf keer zo sterk als de meeste biologische lijmen. Je kunt er behoorlijk hard aan trekken voor het loslaat.
De Australiërs onderzoeken of ze zo’n soort lijm kunnen maken voor medische doeleinden. Bijvoorbeeld om gescheurd kraakbeen te lijmen als je een flinke dreun tegen je neus hebt gekregen. Zo’n plakmiddel moet niet alleen in een natte omgeving werken en na het uitharden nog steeds flexibel zijn, maar je lichaam moet het ook accepteren als lichaamsvriendelijk materiaal. En, heel belangrijk: het moet zuurstof en voedingstoffen doorlaten die belangrijk zijn om een wond te laten genezen. De vernuftige lijm van de katholieke kikker lijkt dit allemaal in zich te hebben.
Een eetbare slaapzak
Wist je trouwens dat de katholieke kikker vaker recyclingtrucs uithaalt? Hij doet dit ook aan het einde van zijn droogteslaap, die hij houdt om lange perioden van droogte te overleven. Aan het begin zo’n droge periode graaft hij zich in de nog vochtige grond in. Vervolgens maakt hij een isolerende cocon waarin hij jaren in slaapstand kan blijven. Pas als zijn cocon in aanraking komt met het regenwater van een flinke bui – dat tot zijn schuilplek doordringt – breekt het open en wordt de kikker weer actief. Zijn eerste activiteit is het recyclen van zijn cocon. Door die op te eten krijgt hij voldoende energie om zijn schuilplaats te verlaten. Eenmaal boven gaat hij op zoek naar meer voedsel én naar een geschikte partner. Want zo’n periode van rust staat voortplanting hoog op de agenda.
foto: http://1.bp.blogspot.com/-JO97gaxFzAM/U2VnA0TxfqI/AAAAAAAAAeA/xmUCYr0rfgk/s1600/Crucifix+Toad+%25288227%2529.jpg